Skip to content

Latest commit

 

History

History
241 lines (174 loc) · 5.11 KB

01-user-mgmt.md

File metadata and controls

241 lines (174 loc) · 5.11 KB
Raw
title subtitle author date
1. User management
HOGENT toegepaste informatica
Thomas Parmentier, Andy Van Maele, Bert Van Vreckem
2024-2025

Permissies (herhaling)

Bestandspermissies (1)

= toegangsrechten voor bestanden en directories

  • Bestanden zijn eigendom van een gebruiker en groep
  • cfr. ls -l voor een overzicht

Bestandspermissies (2)

Instelbaar op niveau van:

  • u: gebruiker, user
  • g: groep, group
  • o: andere gebruikers, others
  • a: iedereen, all

Soorten permissies

  • r: lezen, read
  • w: schrijven, write
  • x: execute
    • bestand: uitvoeren als commando
    • directory: toegang met cd

Instellen met symbolische notatie

permissies instellen met chmod, symbolische notatie

chmod MODUS FILE
chmod u+r FILE
      g-w
      o=x
      a

Voorbeelden:

  • chmod g+rw bestand
  • chmod +x bestand
  • chmod u+rw,g+r,o-rw bestand
  • chmod a=r bestand

Instellen met octale notatie

  u      g      o
r w x  r - x  - - -
1 1 1  1 0 1  0 0 0
4+2+1  4+0+1  0+0+0
  7      5      0

Voorbeelden:

  • chmod 755 script
  • chmod 600 file
  • chmod 644 file
  • chmod 775 dir

Merk op

  • sommige permissie-combinaties komen nooit voor in de praktijk, bv. 1, 2, 3
  • directories: altijd lezen (r) en execute (x) samen toekennen of afnemen
  • permissies owner ≥ group ≥ others
  • root negeert bestandspermissies (mag alles), vb. /etc/shadow
  • tip: octale permissies opvragen: stat -c %a BESTAND

Speciale Permissies

Permissies van nieuwe bestanden: umask

  • umask bepaalt permissies van bestand/directory bij aanmaken
  • huidige waarde opvragen: umask zonder opties
  • opgegeven in octale notatie
    • enkel 0, 2 en 7 zijn zinvol
  • welke permissies afnemen
    • bestand krijgt nooit execute-permissie

Voorbeeld umask

umask 0027, wat worden de permissies?

  file      directory

  0 6 6 6     0 7 7 7      basis
- 0 0 2 7   - 0 0 2 7      umask
---------   ---------
  0 6 4 0     0 7 5 0      permissies

Speciale permissies: SETUID

  • set user ID (SETUID)
  • op bestanden met execute-permissies
  • tijdens uitvoeren krijgt de gebruiker de rechten van de eigenaar van het bestand
  • symbolisch: u+s
  • octaal: 4
$ ls -l /bin/passwd
-rwsr-xr-x. 1 root root 28k 2017-02-11 12:02 /bin/passwd

Speciale permissies: SETGID

  • set group ID (SETGID)
  • op bestanden met execute-permissies
  • tijdens uitvoeren krijgt de gebruiker de rechten van de groep van het bestand
  • symbolisch: g+s
  • octaal: 2
$ ls -l /usr/bin/write 
-rwxr-sr-x. 1 root tty 20k 2017-09-22 10:55 /usr/bin/write

Speciale permissies: SGID

  • Set Group ID kan ook op directories
  • Nieuwe bestanden binnen de directory worden toegekend aan de groep van die directory
$ mkdir /tmp/testdir
$ sudo chgrp users /tmp/testdir
$ touch /tmp/testdir/nosetguid
$ sudo chmod g+s /tmp/testdir/
$ touch /tmp/testdir/setguid
$ ls -l /tmp/testdir/
total 0
-rw-r--r--. 1 osboxes osboxes  0 2022-09-19 23:39 nosetguid
-rw-r--r--. 1 osboxes users    0 2022-09-19 23:39 setguid

Speciale permissies: restricted deletion

  • restricted deletion, of sticky bit
  • toegepast op directories
  • een bestand mag in zo'n directory enkel door de eigenaar verwijderd worden
  • symbolisch: +t
  • octaal: 1
ls -ld /tmp
drwxrwxrwt. 16 root root 360 2017-12-04 13:05 /tmp/

Beheer van gebruikers

Commando's voor gebruikers en groepen

  • Gebruikers: useradd, usermod, userdel
  • Groepen: groupadd, groupmod, groupdel
  • Info opvragen: who, groups, id

Configuratiebestanden

  • Gebruikers: /etc/passwd, /etc/shadow
  • Groepen: /etc/group, (/etc/gshadow, van weinig belang)
  • bekijk het verschil in permissies tussen deze drie bestanden
  • het wachtwoord van een gebruiker komt niet voor in /etc/passwd

Primaire vs aanvullende groepen

  • Primaire groep: 4e veld van /etc/passwd (group ID)
  • Aanvullende groepen: in /etc/group. Gebruiker staat niet vermeld in de primaire groep!

primaire groep aanpassen

sudo usermod -g groep gebruiker

gebruiker toevoegen aan opgegeven groepen en verwijderen uit alle andere groepen

sudo usermod -G groep1,groep2 gebruiker

gebruiker toevoegen aan opgegeven groep, blijft lid van andere groepen

sudo usermod -aG groep gebruiker

Eigenaar/groep veranderen:

Merk op: root-rechten nodig

chown user file
chown user:group file
chgrp group file

root of administrator

  • root oorspronkelijk de enige administrator van het systeem
  • sudo kan root rechten verlenen aan een gebruiker
    • voor een bepaald commando
    • voor alle commando's
  • /etc/sudoers tells you who can be admin
    • group sudo in Ubuntu/Debian distro
    • group wheel in Fedora/RedHat distro

wachtwoord

eigen wachtwoord aanpassen

passwd

wachtwoord aanpassen van een gebruiker als administrator

sudo passwd <username>

wachtwoord genereren in hash vorm (zoals in /etc/shadow)

openssl passwd -6 -salt <salt-string> <desired passwd>
e.g.
openssl passwd -6 -salt hogent nieuwWachtWoord